Avalanche Subnetler Nedir ve Gaming Ekosistemi İçin Neden Önemlidir?
Bu yazımda teknik detaylara çok girmeden Avalanche Subnet’lerin ne olduğunu ve gaming ekosistemi için neden önemli olduğundan bahsedeceğim.
Avalanche Subnetler
Subnetler kısaca Avalanche’ın scaling(ölçekleme) çözümüdür. Nasıl ki farklı blokzincirler ölçeklemeye zkrollup, Cosmos IBC ya da optimistic rollup gibi çözümler getiriyorsa Avalanche da kendi ölçekleme çözümü olarak subnetleri sunmaktadır.
Subnetleri Avalanche içinde kurulmuş farklı blokzincirler olarak düşünebiliriz. Bu yapılar Avalanche’ın likiditesini, güvenliğini kullanabilir ve aynı zamanda diğer subnetlerle bağlantı kurabilirler. Bu blokzincirler permissionless veya permissioned olabilir. Tamamen kendilerine özel EVM(Ethereum Virtual Machine) tarzı VM’ler çalıştırabilirler ve yine o blokzincire özel RPC Nodelar kullanırlar.
Kripto ekosisteminde regülasyonların giderek arttığı bu dönemde subnetler sadece oyunlar için değil aynı zamanda blockchain dünyasına girmek isteyen özel şirketler ve kurumlar için de güzel bir yol olabilir. Herhangi bir şirket subnette kendi blokzincirini istenilen yasalara ve regülasyonlara göre kurup örneğin borçlanma araçları ya da yatırım fırsatları yaratabilir. Yani artık gidişatın biraz private chainlere doğru kaydığını görebilmek mümkün…
Şimdi gelin subnetlerin blokzincir oyun ekosistemine nasıl katkı sağladığına ve ne kolaylıklar getirdiğine DeFi Kingdom’ı inceleyerek göz atalım.
Defi Kingdoms, DFK Chain ve Crabada
Geçtiğimiz günlerde HarmonyONE ağında bir P2E oyunu olan DeFi Kingdoms’ın Avalanche subnete geçip DFK chain adındaki kendi native blockzincirini oluşturduğunu gördük.
Bunun arkasındaki nedenlerden birisi subnetlerin fee olarak özel belirlenmiş native tokenları kullanabilmesidir. Bu sayede fee ödemelerinde AVAX kullanmak yerine oyuna ait JEWEL token kullanabiliyorlar. Bu sayede hem fee ücretleri düşüyor hem de gas fiyatı daha sürdürülebilir ve kontrol edilebilir hale gelmiş oluyor. Örnek vermek gerekirse yine Avalanche üzerindeki Hoppers oyununda kazandığınız oyun içi ödül tokeni olan FLY tokenlarını cüzdanınıza her aktarmak istediğinizde ya da bir havuzda stake etmek istediğinizde ağ yoğunluğuna bağlı olarak 0.5–2 dolar arası bir ücretle karşılaşıyorsunuz ve bu örnek sadece 2 tip işlem içeriyor. Bir blokzincir oyununda bir gün içinde daha bir çok kez işlem yapıyorsunuz ve fee ücretleri gerçekten sorun olmaya başlıyor. İşte subnet kullanımı bu tür fee sorunlarınlarının önüne geçiyor.
JEWEL sadece fee ücretleri için kullanılmıyor. Proof of Stake şeklinde çalışan bu subnetler için validatörler de lazım. Bu fee ücretlerinin %25'i DFK Chain validatörlerine dağıtılıyor. DFK Chain validatörü olmak için ise önce Avalanche validatörü olmanız gerekiyor. Şu an bunun için istenilen miktar ise 2000 avax olduğu için bu sayede subnetlerin AVAX fiyatına pozitif etki yaratabileceğini de söylememiz yanlış olmaz.
DFK zincirinin diğer önemli bir avantajı ise sadece DeFi Kingdoms oyununun işlemlerini barındırması. Pokt Network ve Ava Labs RPC Node’ları ile çalışan DFK Chain’in blok hızı bu sayede çok daha hızlı oluyor ve işlemler sorunsuz gerçekleşiyor.Bir örnek vermek gerekirse Crabada işlemlerinin Avalanche ağındaki toplam işlemlerin %18'ini oluşturduğunu okumuştum(yanlış hatırlamıyorsam) ve bu gerçekten büyük bir oran. Şimdi o %18'lik işlemlerin tamamen kendine ait bir zinciri olduğunu ve bu zincir üzerinde gerçekleştiğini düşünürsek işlemlerin çok daha hızlı ve sorunsuz gerçekleşmesi mümkün. Bu aynı zamanda Avalanche ağından da büyük bir yükü almak oluyor. İki zincir için de win-win durumu.
Zaten Crabada da subnete geçişini geçtiğimiz haftalarda duyurmuştu. Swimmer Network adı altında kurduğu yapıda Avalanche ağındaki diğer P2E oyunların da Swimmer Network’e geçebileceği ve sadece oyunların olduğu bir zincir kurgulamışlar. Crabada şu anda Swimmer Network üzerinde testnette ve https://docs.swimmer.network/user-docs/alpha-test-swimmer buradaki adımları uygulayarak oyunu ücretsiz bir şekilde deneyimleyebilirsiniz.
Subnet Kurulumu
https://twitter.com/_patrickogrady/status/1471223325045100545 Bu tweet serisinde Avalanche’ın yayınladığı Subnet EVM ile Fuji testnette nasıl kendinize ait EVM-compatible blockchain kurabileceğiniz anlatılmış. Tweet biraz eski bu yüzden dökümantasyonların değişmiş olma ihtimali var lütfen bunu dikkate alın.
Conclusion
Avalanche’ın ölçekleme çözümü olan subneti inceledik. Gaming ekosistemi ve private blokzincirler için sağladığı katkılara değindik. Gelecekte daha birçok oyunun hatta diğer uygulamaların da subnetlere geçiş yapacağını düşünüyorum hatta şimdiden Hoppers Game’in Swimmer Network’e geçişinin konuşulmaya başlandığını duydum. Özetle, subnetler uzun bir süre bizimle olacak gibi görünüyor. Gelecekte Türkiye’den çıkmış oyunların da subnete geçişini ya da direkt oradan çıkışını göreceğiz diye düşünüyorum.
Disclaimer
Buraya kadar okuduğunuz için teşekkür ediyorum. Teknik alanda uzman olmadığımı belirtmek isterim. Verdiğim bilgilerde eğer hatalı bir kısım görürseniz lütfen yorumlarda düzeltmekten çekinmeyin:)
