Play-To-Earn Oyunlar ve Sürdürülebilir Token Ekonomileri

Play-To-Earn oyunları anlamak için önce Free-To-Play ya da Web2 oyunları diye tabir ettiklerimizi anlamamız gerekiyor. Örnek vermek gerekirse Counter Strike veya League of Legends gibi oyunları oynamak için bir ücret vermenize gerek yoktur, ama sadece bu oyunları oynayarak para kazanmanız da mümkün değildir. Blockchain ve NFT sektörünün hızla gelişmesiyle beraber P2E mantığı oyun sektörüne yeni bir bakış açısı getirmiştir. Bu bağlamda oyunlar artık sadece insanların oyun oynadığı yerler değil, aynı zamanda fiat currency cinsinden gelir elde edebildikleri ve değerli dijital varlıklar üzerinde hak sahibi olabilecekleri bir ekosistem haline gelmiştir.

P2E oyunların Blockchain sektöründeki yeri her geçen gün büyümektedir. Bu oyunların ilk örneklerinden birisi olan Axie Infinity’nin bu alanda yaptığı yenilikler sektöre yön vermiş ve devamında birçok oyun geliştirilmiştir. Bu oyunlar geliştirilirken çözülmesi gereken sorunlardan en büyüğü her zaman token ekonomileri olmuştur. Aslında bu sorun sadece P2E oyunların sorunu değil günlük hayatımızda bu sorunla sürekli karşılaşıyoruz hatta ismide enflasyon, şimdi daha tanıdık gelmiştir:)

Ülkeler ekonomilerin büyümesi için para basarlar ve daha sonra bu fazla basılan paralar enflasyon yaratır. Daha sonra faiz gibi enstrümanlarla bu basılan paralar sistemden çekilip denge tekrar sağlanmaya çalışılır. Günümüz ekonomisinde bile enflasyon sorununa tam anlamıyla çözüm bulunamamıştır.

Bir P2E oyun geliştirmek dışardan aslında kolay gibi görünse de içerisindeki ekonomi iyi kurulmazsa oyunun grafiklerinin ne kadar iyi olduğu ya da oyunun kurgusunun iyi olup olmadığı bir anlam ifade etmeyecektir. Çünkü, oyunu oynamak isteyen insanların ilk soracağı soru bu oyunu oynayarak ya da oyundaki assetlerin ticaretini yaparak para kazabilir miyim sorusu olacaktır. Bu gayet doğaldır çünkü aksi halde gidip Free-To-Play bir AAA oyun oynayabilirler ve orada eğlenebilirler neden P2E bir oyun oynasınlar?

Ponzinomics

Şimdiye kadar geliştirilmiş birçok P2E projesinin ekonomisi ponzinomics diye adlandırdığımız şekilde tasarlanmıştır. Bu tür yapılarda sisteme ilk giren oyuncular çok para kazanmaya başlar. Daha sonra çok para kazanıldığı herkes tarafından duyulur ve daha çok insan gelmeye başlar. Sisteme yeni giriş olduğu sürece oynamak için gerekli olan NFT’lerin fiyatı ve ödül tokeninin fiyatı artmaktadır çünkü talep fazla arz sınırlıdır. Fakat sisteme yeni giren oyuncu sayısı azalmaya başladığında bu yapı bozulmaya başlar. Sisteme ilk giren insanlar ödül tokeninin ve NFT’lerin fiyatının düşmeye başladığını görünce kar almak için satış yapmaya başlarlar. Peki bunları kim alıyor? Tahmin edeceğiniz üzere sistemi geç duyup sonradan girenler. Bir süre sonra onlardan alacak kimse kalmıyor ve ponzi şeması tamamen yıkılıyor.

Peki nasıl sürdürülebilir bir P2E ekonomisi yaratılabilir?

Burada 1kx ‘in lavabo ve musluk örneğini kullanacağım. P2E oyunlarındaki ekonomik sürdürülebilirlik ve büyüme, bir sisteme akan paranın, sistemden çıkan paradan daha fazla olduğunda ortaya çıkıyor. Şimdi bu P2E sistemlerini musluk ve lavabo gibi düşünelim.

Lavabo:Sisteme giren varlıkları sistemden dışarı atmak için çalışır. Token yakma mekanizmaları buna örnek olabilir. Arz miktarını azaltarak token fiyatını dengede tutar.

Musluk: Sisteme yeni varlık girişi. Axie’den örnek vermek gerekirse oyun kazandıktan sonra alınan SLP ödül tokenları gibi düşünebiliriz.

Sürdürülebilir bir ekonomi için lavabodan çıkan varlıkların musluktan akanlardan fazla olması gerekir. Aksi halde enflasyon yaratılacak ve token üzerinde doğal olarak aşağı yönlü bir baskı oluşacaktır.

Clash of Clans’ın blockchain tabanlısı olan Mavia oyunundaki token şemasına göz atalım.

Sürdürülebilir ve büyüyen bir ekonomi yaratabilmek için musluktan akan her varlık için karşılık olarak lavabo yani sistemden varlık çıkışı yaratılarak ekonominin dengelenmeye çalışıldığını görüyoruz. Buradaki sayısal hesaplamalar ve token ekonomisinin yaratılması çok ince ve zor bir iş. Bazı projelerde token ekonomisini yaratmak için ekonomi alanında derece yapmış akademisyenlerle birlikte çalışıldığını görebiliriz.

1kx’e göre gelecekte P2E ekosisteminde geliştirilecek olan oyunlar iyi görüntü kalitesine sahip veya gereksiz şaşalı, süslü oyunlar olmak yerine küçük ve sürdürülebilir ekonomiye sahip olmayı hedefleyecek.

Bu tür bir “Minumum Viable Game” geliştirmenin yolu ise 9 adımda özetlenmiş. Crabada bu tür oyunlara örnek olarak verilebilir. Sade ve basit tasarımlarıyla oyun zevki yaşatırken, ekonomisi ile sürdürülebilir olmaya devam ediyor.

Disclaimer

Buraya kadar okuduğunuz için teşekkür ederim. Bir P2E ya da Tokenomics uzmanı olmadığımı belirtmek isterim. Bu yüzden hata görürseniz düzeltmekten lütfen çekinmeyin:)